Coraz powszechniejsze jest stosowanie odnawialnych źródeł energii. Jest to nie tylko ekologiczne, ale także ma uzasadnienie ekonomiczne. Warto poznać alternatywne sposoby pozyskiwania zielonej energii, które polegają na wykorzystaniu odpadów powstałych w wyniku produkcji rolnej. Przykładem pozyskiwania gazu z pozostałości rolnych jest biogazownia rolnicza. Jest to instalacja służąca do produkcji biogazu. Na opłacalność biogazowni ma wpływ wiele różnorodnych czynników, np.: parametry technologiczne i rynkowe oraz przychody i koszty z instalacji.
Czym jest biogazownia?
To instalacja służąca do produkcji biogazu z biomasy roślinnej, odchodów zwierzęcych, odpadów poubojowych i organicznych oraz z biologicznego osadu ze ścieków. Analizy ekonomiczne dowodzą, że największa opłacalność biogazowni rolniczej w naszym kraju ma miejsce wtedy, kiedy inwestycja jest połączona z gospodarstwem rolno-hodowlanym lub z zakładem przetwórstwa rolno-spożywczego. Wynika to z dostępności substratów oraz oparcia inwestycji na redukcji kosztów pozyskania energii.
Koszt zakupu nawozów oraz utylizacji odpadów praktycznie nie występuje, ponieważ materiał energetyczny pochodzi z powiązanego przedsiębiorstwa. Koszt biogazowni rolniczej jest znaczny, ale są na ten cel różne dotacje. Biogazownia składa się z kilku elementów:
- zbiornika wstępnego układu dozowania
- komory fermentacyjnej (fermentor)
- zbiornika magazynowego dla przefermentowanego substratu
- zbiornika biogazu
- agregatu prądotwórczego lub agregatu kogeneracyjnego (w drugim przypadku produkowana jest energia elektryczna oraz cieplna).
Jak działa biogazownia rolnicza?
Surowce roślinne, np. kukurydza, buraki lub trawa, to pokarm zwierząt hodowlanych, np.: krów, świń oraz mikroorganizmów w biogazowniach. W zbiorniku wstępnym gromadzone są substraty płynne. Za pomocą układu dozowania dostarcza się do biogazowni substraty stałe. W fermentorze pozbawione światła i tlenu substraty podgrzewane są do temperatury ok. 38-40 stopni Celsjusza i rozkładane przez mikroorganizmy. Masa mieszana jest za automatycznymi mieszadłem. Proces fermentacji jest kontrolowany. Produktem końcowym jest biogaz, którego głównym składnikiem jest metan.
Instalacja jest bezpieczna dla otoczenia – nie wydzielają się żadne nieprzyjemne aromaty. Fermentator jest wykonany ze stali szlachetnej, co oznacza, że jest odporny na działanie siarkowodoru. Przefermentowany substrat przepompowuje się do magazynu resztek pofermentacyjnych, skąd pobierany jest do dalszego wykorzystania. Resztki mogą stać się wysokiej jakości nawozem.
Ze względu na całościowe wykorzystanie materiału biologicznego, opłacalność biogazowni rolniczej określana jest jako wysoka. Średni czas zwrotu inwestycji to około 5-8 lat.
Powstały biogaz przechowuje się szczycie zbiornika. Następnie spalany jest w elektrociepłowni blokowej, gdzie wytwarza się z niego prąd i ciepło. Uzyskany prąd przesyłany jest bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej. Powstałe ciepło można wykorzystać do ogrzewania budynków, suszenia drewna i plonów. Biogazownie rolnicze produkują energię w sposób ciągły, niezależnie od warunków pogodowych.
Właściwości biogazu
Inwestycja w biogazownię rolniczą to opłacalne przedsięwzięcie dla rolnika. Opłacalność biogazowni rolniczej wynika z wielorakich możliwości zastosowania biogazu. Przede wszystkim biogaz to własna energia i ciepło oraz możliwość pożytecznego wykorzystania resztek z produkcji rolnej. Wyprodukowanie z nich biogazu, to zdecydowanie lepszy pomysł niż szkodliwa dla środowiska naturalnego utylizacja.
Biogaz zastępuje gaz ziemny i można go stosować jako paliwo. Biometan wyprodukowany z hektara kukurydzy umożliwia przejechanie samochodem ok. 60 000 km. Redukuje emisję dwutlenku węgla, a gnojowica biogazowa może zastąpić nawozy mineralne.
Warto wspomnieć, że opłacalność biogazowni rolniczej wynika także z możliwości gospodarczego rozwijania terenów rolniczych i stwarzania miejsc pracy. Powstanie biogazowni pozytywnie wpływa na lokalną społeczność.
Czynniki ekonomiczne opłacalności biogazowni
Najważniejszym czynnikiem opłacalności biogazowni rolniczej jest zagwarantowanie umowami stałych dostaw substratów przez wiele lat i po jak najniższej cenie. Jako wsad należy wykorzystywać surowce o wysokiej produktywności biogazu. Odległość dostawców substratów do biogazowni powinna być jak najmniejsza. Rentowność przedsiębiorstwa zapewni gwarancja odbioru biogazu przez inne podmioty oraz bliskość klientów. Przed założeniem biogazowni warto przeanalizować raporty o ich funkcjonowaniu i opracowania naukowe na powyższy temat. Na tej podstawie można obiektywnie ocenić opłacalność biogazowni rolniczej.
Biogazownia to znakomity pomysł na wykorzystanie odpadów z działalności rolniczej. Nic się nie marnuje, a korzyści z biogazowni są duże – własny prąd i ciepło. Dodatkowym produktem ubocznym jest doskonałej jakości nawóz. Biogazownie rolnicze to dobra alternatywa dla tradycyjnych, szkodliwych dla środowiska naturalnego źródeł energii.