Uprawy pod dachem: szklarniowe i namiotowe są uzupełnieniem upraw polowych. Można uprawiać w ten sposób warzywa i owoce. Problemem jest jedynie zapylanie kwiatów. Badania naukowe wykazały, że zapylanie sztuczne jest mniej efektywne niż naturalne zapylanie przez owady. W warunkach upraw pod dachem znacznie trudniejsze jest dotarcie owadów. Dlatego uprawy szklarniowe i namiotowe są coraz częściej wspomagane przez hodowlę trzmieli. Powyższe owady mogą być wykorzystywane do zapylania upraw sadowniczych, pod dachem i upraw jagodowych.
Najważniejsze informacje o trzmielach
Trzmiele (Bombus), to owady z rodziny pszczołowatych. W Polsce występuje około 30 gatunków. Trzmiele osiągają 30 mm długości i są gęsto owłosione o jaskrawym zabarwieniu, jednak z przewagą czerni. Można je pomylić z trzmielcami. Trzmiele mają koszyczek do przenoszenia pyłku umiejscowiony na goleniach trzeciej pary odnóży trzmiela. Trzmielce, z racji na swój pasożytniczy tryb życia, nie posiadają takich koszyczków.
Trzmiele to owady społeczne, które tworzą gniazda sezonowe. W marcu lub na początku kwietnia zapłodnione samice wylatują ze swoich zimowli i zakładają nowe gniazda ziemne w opuszczonych norach gryzoni. W tym czasie dla matek występuje duża ilość pożywienia, co zapewnia odpowiednie warunki do założenia gniazda.
Trzmiele – pożyteczne dla rolnictwa owady
Trzmiele obok pszczół są jednymi z najważniejszych zapylaczy roślin dziko rosnących oraz uprawnych. Zapylenie roślin to jeden z najważniejszych czynników w uprawie roślin. Opłacalność hodowli trzmieli w rolnictwie jest oceniana bardzo wysoko – pomagają zwiększyć dochody z upraw. Trzmiele zapylają: jabłonie, grusze, śliwy, wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, morele, maliny, porzeczki, jeżyny, borówki, żurawinę, aktinidię, truskawki, ogórki, cukinię, paprykę, melon, fasolę, bób, słonecznik, wykę ozimą, koniczynę i lucernę.
Opłacalność hodowli trzmieli jest tym większa, że zapylają one uprawy nasienne roślin kapustnych, marchwi oraz ogórków. Owady podnoszą jakość i ilość zbieranych nasion. Odgrywają dużą rolę w zapylaniu roślin uprawianych pod osłonami.
Zalety stosowania trzmieli w gospodarstwie
Dzięki zastosowaniu trzmieli w uprawie nie trzeba wykonywać procesu sztucznego zapłodnienia kwiatów, czyli hormonizacji oraz procesu mechanicznego otrząsania kwiatów. Oznacza to mniej pracy dla rolnika.
Wydajność trzmieli jako zapylaczy jest imponująca – jeden osobnik w ciągu minuty jest w stanie odwiedzić nawet do 30 kwiatów, czyli dwukrotnie więcej niż pszczoła miodna. W ciągu dnia to kilka tysięcy kwiatów. Na korzyść trzmieli przemawia fakt, że zapylają rośliny już w temperaturze 8-10°C, nawet przy pochmurnym i deszczowym dniu i przy wietrznej pogodzie. Swoją pożyteczną pracę wykonują także w godzinach rannych i popołudniowych. Opłacalność hodowli trzmieli doskonale widać także na przykładzie drzew owocowych, które kwitną przy niskiej temperaturze, ale żywotność kwiatów jest krótka.
Obecność trzmieli zwiększa ilość zawiązanych owoców i poprawia ich jakość. Owoce mają ładniejszy kształt, są lepiej wypełnione, bez pustych przestrzeni wewnątrz oraz bardziej twarde. Lepiej się wybarwiają i wykazują większą odporność na choroby.
Trzmiele – ekologia w gospodarstwie
Zastosowanie trzmieli w uprawie wiąże się z ograniczeniem środków ochrony roślin, co jest korzystne dla gleby, owadów i ludzkiego zdrowia. Plony są wolne od pestycydów. Ekologiczność uprawy to bez wątpienia jeden z najważniejszych czynników decydujących o opłacalności hodowli trzmieli.
Tworzenie hodowli trzmieli – biznes i jego opłacalność
Opłacalność hodowli trzmieli sprawia, że coraz więcej rolników zastanawia się nad tym sposobem zapylania roślin. Brak konieczności kupowania środków chemicznych to także oszczędność finansowa, co z kolei zwiększa opłacalność upraw.
Hodowle trzmieli mogą być sezonowe, utworzone dzięki stworzeniu idealnych warunków do gniazdowania dziko występującym samicom trzmieli. Można też zakupić od hodowcy-specjalisty rodzinę trzmieli w ulach wyposażonych w zapas pokarmu. Trzmiele przeznaczone do zapylania upraw sadowniczych i jagodowych są sprzedawane w formie rodzinki dużej 120-150 robotnic, dodatkowo powiększonej o trutnie, umieszczonej ekologicznych ulach bezobsługowych. Owady mają zapewniony komfort rozwoju i odpowiednią ilość pokarmu cukrowego.
Rodzina trzmiela żyje do 12 tygodni, licząc od otwarcia pojemnika do śmierci ostatniego osobnika. Największa wydajność zapylająca trwa 6 tygodni. Przed rozpoczęciem hodowli trzmieli dobrze jest zapisać się na kurs i poznać wszystkie etapy hodowli trzmieli.
Opłacalność hodowli trzmieli wyraża się głównie w zwiększeniu plonów upraw roślin i oszczędnościach finansowych uzyskiwanych dzięki ograniczeniu stosowania chemii rolniczej. Hodowla trzmieli to jeden z najbardziej ekologicznych trendów w rolnictwie. Każde ograniczenie stosowania pestycydów jest korzystne dla jakości wyprodukowanej żywności i dla zdrowia konsumenta. Trzmiele nie sprawiają wielkich problemów hodowlanych, jednakże zanim się do tego przystąpi, warto się zapoznać jak prawidłowo je hodować.