Wiele osób, które porzuciło hodowlę świń, zmieniło profil na byki opasowe, ponieważ było na nie spore zapotrzebowanie na rynku. Teoretycznie byki to sama korzyść, ponieważ dość szybko przybierają na wadze, osiągają sporą wagę, a wołowina cały czas jest poszukiwanym mięsem. Byki można wypasać na pastwisku, co znacznie ogranicza koszty produkcji. Niestety, są okresy, w których nie jest kolorowo i cena za żywiec jest niska, a rolnicy są bardzo niezadowoleni. Wiele zależy od aktualnych cen skupu, które zmieniają się pod wpływem różnych czynników.
Jaki model hodowli wybrać?
Opłacalność hodowli byków opiera się na wyborze jednego z dwóch modeli hodowlanych: utrzymania byków do uzyskania wagi ubojowej lub trzymania byka na odsadki – do uzyskania pewnej wagi i sprzedaży do dalszego chowu u innego właściciela.
Najważniejszym czynnikiem opłacalności hodowli byków jest sposób żywienia zwierząt – czy rolnik ma swoje zboże na paszę, czy musi ją kupować, co generuje dodatkowe koszty. Obowiązuje zasada ustalenia ilości pokarmu dla byka opasowego. Należy brać pod uwagę energetyczno-białkowe zapotrzebowanie zwierząt, zależnie od masy ciała i zakładanych dziennych przyrostów. Dawki pokarmowe zmienia się w określonych przedziałach masy zwierzęcia, zwykle co około 50–60 kg. Ich wybór zależy od bazy paszowej własnego gospodarstwa, areału upraw i dostępności pastwisk.
Istotny jest również wybór odpowiedniej rasy bydła. Szybkość opasu oraz dawki paszy podawanej zwierzętom będą się różniły i trzeba je dobierać odpowiednio do rasy bydła do opasania. Trzeba pamiętać, że ceny żywca zmieniają się w ciągu roku – zwykle mogą być niższe latem, a wyższe na początku jesieni. Dlatego bardzo ważne jest, aby dokładnie zaplanować czas sprzedaży, śledzić ceny i odstawić zwierzę, kiedy można uzyskać najwięcej pieniędzy za kilogram żywego zwierzęcia.
Chów intensywny i wolniejszy
Hodowca może zdecydować, czy chce hodować zwierzęta w sposób intensywny, czy odrobinę wolniejszy. Każdy z tych systemów ma swoje wady i zalety. Przy bardzo intensywnym chowie zwierzę przebywa w zamknięciu. Do jedzenia dostają kiszonkę z kukurydzy i paszę treściwą. W tym systemie, oprócz byków, hodowane są wybrakowane krowy mleczne i krowy mamki po kilku latach użytkowania. Młode byki wysyła się do wyboju po 8 miesiącach życia. Buhajki oddawane są do rzeźni w 15-16 miesiącu życia. Wybrakowane krowy mleczne oraz mamki żywi się intensywnie, aby szybko osiągnęły masę ubojową ok 600 kg. Żywione są tanimi paszami wyprodukowanymi w gospodarstwie. Można w razie potrzeby odrobinę zwiększyć udział pasz treściwych. Opłacalność hodowli byków tym systemem zakłada szybkie uzyskanie wagi ubojowej.
Z kolei system półintensywny zakłada dostęp do pastwiska i opas byków przez około 2 lata. Na dobrej jakości pastwiskach zwierzęta nie muszą otrzymywać dodatkowej paszy treściwej, choć po zakończeniu okresu przebywania na pastwisku bywa konieczne dokarmianie paszą treściwą. System chowu ekstensywny zakłada opas wolców, krów mamek oraz jałówek na pastwisku. Jego zaletą są bardzo niskie koszty żywienia i oszczędne wykorzystanie pasz gospodarskich. Zwierzęta hoduje się przez dwa sezony pastwiskowe i przeprowadza szybki opas przed sprzedażą. W okresie jesienno-zimowym, opasy przebywają w budynkach i żywione tanimi paszami gospodarskimi.
Jak rozpoznać przyrost masy u zwierzęcia?
Opłacalność hodowli byków zależy od szybkiego przyrostu masy ciała. Przybieranie na wadze można obserwować po przyroście masy mięśniowej. Hodowca, który uzyska duży przyrost masy ciała zwierzęcia, ponosi mniejsze koszty hodowli.
Najlepszym sposobem chowu byków jest wypasanie ich razem z innymi krowami od maja do listopada na pastwiskach. Badania naukowe potwierdziły, że byki wypasane z całym stadem na „łące”, są mniej agresywne niż zwierzęta oderwane od krowy w pierwszym dniu życia i przeniesione do specjalnych boksów. Im bardziej naturalne warunki rolnik zapewni bykom, tym zwierzę jest zdrowsze oraz uzyskiwane są lepsze rezultaty hodowlane. Zwierzęta przez cały okres chowu muszą mieć zapewniony dostęp do wody.
Niektóre choroby byków
Na opłacalność hodowli byków mają wpływ choroby, które mogą pojawić się w stadzie i stanowią duży problem dla hodowców. Wiele stad boryka się z zakaźnym zapaleniem nosa i tchawicy oraz otrętem bydła IBR/IPV oraz wirusową biegunką bydła i chorobą błon śluzowych BVD-MD.
Poważnym zagrożeniem dla byków jest również paratuberkuloza, która po wprowadzeniu do stada zostaje w nim na zawsze, co oznacza, że pechowy właściciel musi liczyć się z koniecznością likwidacji stada.
Opłacalność hodowli byka może mieć charakter sezonowy. Wahania w cenie nie powinny dziwić rolników. Możliwość wyboru systemów hodowlanych to ustalenie planu hodowlanego pod potrzeby danego gospodarstwa. Kluczowy jest dostęp do pasz i pastwisk. Rolnik dysponujący pastwiskami, szybciej osiągnie wysoki poziom opłacalności hodowli byków i może sobie pozwolić na wolniejsze hodowanie zwierzęcia, zwracając większą uwagę na jakość mięsa.