7 wad franczyzy i 7 jej zalet

Budowa własnego modelu biznesowego czy skorzystanie z przetestowanego i sprawdzonego systemu znanej marki – to dylemat początkujących przedsiębiorców. Gotowy model, czyli franczyza, tak jak wszystko w życiu, ma swoje zalety i wady. Warto zapoznać się z nimi zanim zapadną decyzje o profilu firmy i sposobie prowadzenia działalności.

Firma prowadzona pod własną marką

To działalność, w której przedsiębiorca:

• Wprowadza na rynek produkt (towar lub usługę), który nie jest na rynku przetestowany; pomysł na biznes nie jest sprawdzony z punktu widzenia zysku,
• Buduje własną markę; to wielka satysfakcja stać się rozpoznawalnym, popularnym, czuć się docenionym i potrzebnym, ale wymaga to dużo pracy, znacznych nakładów na kampanie marketingowe,
• Jest całkowicie niezależny we wszystkich decyzjach dotyczących produktu, cen, dostawców, zatrudnienia, polityki płacowej, inwestycji,
• Buduje model biznesowy bez wsparcia oraz bez know-how,
• Walczy z konkurencją, głównie z wielkimi markami tworzącymi sieci franczyzowe.

Powyższe cechy własnej, autorskiej działalności mają często dwojaki charakter – mogą być zaletami i wadami jednocześnie. Dla osób, które cenią sobie wolność i niezależność tylko taki model działalności wydaje się być odpowiednim. Jednak wolność ma tu wysoką cenę – do wszystkiego trzeba dojść własną pracą, pomysłami, kreatywnością.

Firma działająca w sieci franczyzowej

Franczyza jest modelem biznesu, w którym właściciel firmy wchodzący do sieci:

• Nie jest niezależny w podejmowaniu decyzji; choć obie firmy – franczyzodawca i franczyzobiorca w rozumieniu prawa są nadal niezależnymi bytami, to jednak w sprawach związanych z technologiami, recepturami, wzorcami, procedurami a nawet doborem dostawców wolność jest ograniczona,
• Ma obowiązek wnieść opłatę licencyjną inicjacyjną oraz uiszczać periodyczne opłaty określone w umowie przez cały czas jej trwania; mówiąc prosto: firma kupuje licencję i dzieli się zyskami,
• Odbywa szkolenia wstępne oraz okresowe, dostaje do dyspozycji know-how franczyzodawcy
• Czuje się komfortowo i bezpiecznie – pod szyldem znanej marki łatwiej jest zaistnieć na rynku, a sprawdzony model biznesu gwarantuje zysk,
• Ma wsparcie i opiekę franczyzodawcy przez cały okres umowy; franczyzodawca opiekuje się swoimi punktami w sieci, bo on ma znacznie więcej do stracenia – gdy franczyzobiorca Jan Kowalski z Pcimia Dolnego zamknie swój punkt pod szyldem McDonalds, to w świat pójdzie wiadomość o treści: „McDonalds zbankrutował”, a nie informacja o kłopotach Jana Kowalskiego,
• Nie musi podejmować działań marketingowych – za reklamę, badania rynku odpowiedzialna jest firma franczyzodawcy.

To najważniejsze cechy działalności w formie franczyzy. Kto nie ma pomysłu na własną firmę, dysponuje odpowiednimi środkami, nie zależy mu na budowaniu własnej marki jest doskonałym kandydatem na franczyzobiorcę.

7 zalet franczyzy

1. Nie trzeba mieć pomysłu na firmę. Franczyzobiorca dostaje wraz z licencją gotowy model firmy – sprawdzony, budowany przez lata działalności, wielokrotnie testowany we wszystkich obszarach, obudowany badaniami rynkowymi, przynoszący zyski.
2. Franczyzobiorca ma łatwy start na rynku – wchodząc do sklepu, restauracji czy punktu usługowego znanej marki klient nie pyta, kto jest właścicielem punktu – dla niego jest to punkt z logo i nazwą przypisanymi do określonej firmy – hamburger z McDonalds brzmi lepiej, niż hamburger od Kowalskiego.
3. Nie trzeba znać się na marketingu i wydawać pieniędzy na reklamę – marka jest znana i sama nazwa ma moc przyciągania klientów; wszelkie kapanie reklamowe i poprzedzające je badania rynku są kompetencją franczyzodawcy i on ponosi koszty tych działań.
4. Minimalne ryzyko porażki. Przetestowany model i rozpoznawalna marka same w sobie są gwarancją sukcesu. Jak wskazują badania aż 80% firm wchodzących do sieci franczyzowych jest w nich przez cały okres umowy. Dla porównania z firmami autorskimi: w pierwszym roku zamyka się – upada aż 30% nowo otwartych biznesów, a w ciągu 5 lat aż 70%. Minimum ryzyka.
5. Nauka biznesu – szkolenia, know-how, doradztwo, opieka w sytuacjach kryzysowych, pomoc w wypadku problemów finansowych to także czynniki mające wpływ na minimalizację ryzyka niepowodzeń biznesowych. Marka franczyzodawcy otacza swoje punkty w sieci opieką nie bez powodu – nie tylko dostarczają one wymiernych zysków finansowych, ale także przyczyniają się do budowy marki.
6. Możliwość kupowania produktów od dostawców współpracujących z franczyzodawcą, którzy wynegocjowali korzystne warunki. Oczywiście część towarów franczyzobiorca musi kupić od franczyzobiorcy, ale wiele pozycji z asortymentu może nabywać u dowolnych dostawców. Praktyka wskazuje, że franczyzobiorcy najczęściej wybierają dostawców współpracujących z firmą- matką.
7. Umowa na czas określony. Wprawdzie można to uznać za wadę, ale ograniczenie czasu trwania umowy jest korzystne dla przyszłości biznesowej firmy. Można rozpocząć nowy etap w działalności korzystając w nim z doświadczenia w pracy w sieci franczyzowej. Jeśli ktoś nie zechce działać pod własną marką może przedłużyć umowę lub rozpocząć współpracę z innym franczyzodawcą.

7 wad franczyzy

1. Licencja jest jak smycz, która ogranicza wolność podejmowania decyzji. Niestosowanie się do zasad narzuconych przez franczyzodawcę może oznaczać koniec współpracy.
2. Trzeba mieć pieniądze na uruchomienie biznesu a potem na opłaty periodyczne. Opłaty franczyzowe są w różnej wysokości – wszystko zależy od rodzaju firmy udzielającej licencji  i jej pozycji na rynku. Zazwyczaj wśród opłat periodycznych jest procentowy udział franczyzodawcy w zyskach franczyzobiorcy – dzielenie się wypracowanym zyskiem nie jest przyjemne dla nikogo.
3. Franczyzobiorca jest w zasadzie kimś anonimowym dla klientów – nie buduje własnej marki, a po zakończeniu umowy franczyzowej jego firma praktycznie z dnia na dzień przestaje działać na rynku.
4. Określony czas umowy – może się okazać zgubny, gdy franczyzodawca nie zechce przedłużyć umowy.
5. Efekt domina – gdy coś złego dzieje się w firmie – matce odbija się to na firmach w sieci; gdy franczyzobiorca upada zamykane są wszystkie punkty franczyzowe. W takim wypadku ratunkiem może być praktykowane dość często przejście do sieci franczyzy firmy, która przejęła bankruta lub do konkurencji.
6. Ryzyko braku zysków – nawet znana marka może nie być wystarczającym magnesem przyciągającym klientów. Brak zysków w pierwszych miesiącach działalności może być bolesny, wszak sporo pieniędzy poszło na licencję i urządzenie punktu.
7. Podcięte skrzydła, czyli brak miejsca na pomysłowość, kreatywność, inicjatywę – można wprawdzie proponować wprowadzanie zmian, ale dokonać ich można dopiero po wdrożeniu nowości przez franczyzodawcę w całej sieci.

Czy mimo tych wad warto prowadzić firmę w sieci franczyzowej? 7 wad i 7 zalet ale ich ciężar gatunkowy jest różny. Co jest w biznesie najważniejsze? Pieniądze, czyli zyski, a te z większym prawdopodobieństwem można zarobić w sieci franczyzowej, niż w autorskiej firmie.