Europejski Kodeks Etyki Franczyzy

23 września 1972 roku powołano do życia Europejską Federację Franczyzy EFF. Z inicjatywy jej członków oraz przy współudziale członków stowarzyszonych wypracowano Kodeks Etyki Udzielania Franczyzy – sztandarowy dokument regulujący i opisujący system franczyzy. W roku 1989 kodeks został poprawiony i uzupełniony.

Cele EFF

Europejska Federacja Franczyzy skupia krajowe stowarzyszenia franczyzowe oraz federacje z terenu Europy. Dopuszcza się również możliwość udziału w pracach EFF członków stowarzyszonych spoza kontynentu europejskiego.

Podstawowym zadaniem statutowym federacji jest popularyzacja i promowanie franczyzy, prowadzenie kompetentnych i całkowicie bezstronnych badań, które mają na celu podnoszenie jakości franczyzy poprzez eliminowanie nieścisłości czy rozbieżności prawnych mogących mieć wpływ na współpracę stron franczyzy, dbanie o interesy członków federacji oraz szeroko rozumiana promocja tychże członków.

W strukturze organizacyjnej EFF ważną rolę odgrywa Komitet Prawny. Jest on organem kolegialnym w skład którego wchodzi po dwóch prawników z każdego kraju członkowskiego. Są to zazwyczaj wybitni prawnicy specjalizujący się w prawie handlowym.

Dla potrzeb rozwiązywania wewnętrznych sporów powołano do życia Komitet Arbitrażowy Franczyzy.

Europejski Kodeks Etyki Franczyzy

Wieloletnie badania oraz działania prawników z terenu Belgii, Holandii, Austrii, Danii, Niemiec, Francji, Portugalii oraz Wielkiej Brytanii we współpracy z prawnikami pozostałych członków EFF oraz reprezentantów Komisji Europejskiej doprowadziły do zmian w starym kodeksie etycznym opracowanym na początku działalności Europejskiej Federacji Franczyzy. Zmiany miały na celu unowocześnienie, czyli dostosowanie przepisów kodeksu do współczesnych systemów prawnych, głównie do prawa unijnego.

Każda umowa franczyzowa zawierana na terenie Europy nie może być sprzeczna z zasadami pisanymi w Kodeksie Etyki Franczyzy. Jako że ustawodawstwo krajowe może do umów franczyzowych wprowadzać klauzule, których nie ma w treści kodeksu, to w końcowym rozrachunku należy sprawdzić, czy owe klauzule nie pozostają w sprzeczności z kodeksem etycznym.

Europejski Kodeks Etyki Franczyzy – podstawowe zapisy, pojęcia i definicje

Definicja franczyzy to podstawowe zapisy kodeksu. Są one istotne ze względu na rozbieżne interpretacje franczyzy w poszczególnych państwach. Na gruncie naszego rodzimego prawa mamy z tym także problem – jedyna definicja franczyzy znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów na temat porozumień wertykalnych. Aby umowy franczyzy były zgodne z polskim prawem stosuje się więc zapisy ogólne Kodeksu Cywilnego, prawodawstwo dotyczące własności przemysłowej i licencji, prawo upadłościowe i naprawcze, przepisy dotyczące praw ochrony konsumentów oraz orzecznictwo sądowe.

Zgodnie z Europejskim Kodeksem Etyki Franczyzy  mianem franczyza określa się system sprzedaży, który opiera się na stałej i ścisłej współpracy pomiędzy stronami umowy franczyzowej. Są to odrębne finansowo i prawnie firmy franczyzodawcy i franczyzobiorcy. Umowa franczyzy może dotyczyć sprzedaży towarów, usług, technologii.

Według definicji franczyzodawca daje franczyzobiorcy prawo do prowadzenia działalności pod szyldem swojej marki i jednocześnie nakłada na franczyzobiorcę obowiązek prowadzanie tej działalności według ściśle określonych zasad, które franczyzodawca narzuca odgórnie.

Zasady współpracy w ramach franczyzy opisuje umowa. Określa ona czas i zasady na jakich franczyzobiorca ma prawo do używania nazwy i znaków handlowych franczyzodawcy. Wraz z prawem do używania nazwy marki franczyzobiorca otrzymuje upoważnienie do korzystania z know-how franczyzodawcy, metod prowadzenia biznesu, technologii, sytemu pracy z klientem oraz innych praw własności przemysłowej lub intelektualnej związanych z marką franczyzodawcy. Jednocześnie franczyzobiorca ma zapewnienie opieki w postaci stałej pomocy technicznej i handlowej franczyzodawcy.

Zasady przewodnie

To część kodeksu opisująca franczyzodawcę oraz jego obowiązki.

Obowiązki indywidualnego franczyzobiorcy

Są to obowiązki względem sieci franczyzowej. Franczyzobiorca zobowiązany jest prowadzić swoją działalności w taki sposób, aby wspomagać rozwój sieci, nie zaburzać jednolitego wizerunku oraz reputacji sieci franczyzowej. Innymi słowy – franczyzobiorca ma obowiązek przyczyniać się do rozwoju marki względnie utrzymania jej dotychczasowej pozycji na rynku.

Niezmienne obowiązki stron

Bardzo interesująca część kodeksu. Tu jest mowa o podstawie współpracy między stronami franczyzy – o uczciwości we wzajemnych stosunkach. O naruszeniu zasad franczyzodawca powinien informować franczyzobiorcę na piśmie, jednocześnie dając mu czas na naprawienie błędów czy niedociągnięć.

Obie strony umowy wszelkie skargi czy spory mają rozwiązywać na drodze wzajemnego porozumienia – rozmowy prowadzone w duchu życzliwości i uczciwości.

Rekrutacja, ogłoszenie, ujawnienie

Zapis regulujący zasady postępowania podczas rekrutowania franczyzobiorców a także wstępnych rozmów przed zawarciem umowy. Generalnie wszelkie działania ze strony franczyzodawcy powinny być jawne, przejrzyste, na wskroś uczciwe. Tylko ze względu na ochronę własności intelektualnej lub przemysłowej franczyzodawca może do umowy wprowadzić zakaz konkurencji wraz z klauzulami poufności.

Wyselekcjonowanie indywidualnych franczyzobiorców

To nic innego jak model franczyzobiorcy – musi nim być osoba posiadająca minimum umiejętności i wiadomości, odpowiednie cechy osobowościowe oraz dysponująca środkami finansowymi niezbędnymi do prowadzenia działalności w sieci franczyzowej.

Umowa franczyz

Ten kodeksowy rozdział opisuje ogólne zasady zawierania umów oraz wyszczególnia zawartość umowy franczyzy w formie niezbędnego minimum warunków umowy. Tych warunków jest 13.

Kodeks etyki a umowa masterfranczyzy

Masterfranczyza jest szczególną formą współpracy w ramach sieci, gdzie jeden franczyzobiorca ma wyłączność do organizowania sieci na terenie danego kraju czy regionu. I tak kodeksu nie stosuje się do umów franczyzodawca – masterfranczyzobiorca, zaś w stosunkach między masterfranczyzobiorcą a jego indywidualnymi franczyzobiorcami kodeks stosuje się na tych samych zasadach jak między franczyzodawcą i jego indywidualnymi franczyzobiorcami.